Cursus Relaties Les 3 – Loyaliteit
In de eerste les heb je ontdekt dat jouw persoonlijke levensgeschiedenis, ontwikkelingen en keuzes invloed hebben op je relatie. In de vorige les zijn jullie nagegaan in welke mate jij bij je partner jezelf bent en hebben jullie elkaars kwaliteit onder de loep genomen.
Hebben jullie wel eens discussie over hoe om te gaan met (schoon)familie en verschillen jullie daarin soms van mening? In deze les ontdek je de rol van loyaliteit en in welke mate die loyaliteit ook een rol speelt in jullie relatie.
De les bevat opdrachten om alleen en samen te doen. Doe dit op een moment dat het jullie past. Verderop in de les zit een filmpje (een ander dan het intro filmpje).
Het doel van deze les:
Je ontdekt wat jouw drijfveer is in relatie met anderen.
Sara is goedlachs en vrolijk naar anderen. Ze is iemand die graag meedenkt en zich flexibel opstelt. Sara neemt de kwaliteit ‘vrolijkheid’ uit haar schatkist vanwege haar thuissituatie waar financiële zorg de boventoon voert (zie les 2). Dat levert haar erkenning op, maar haar eigenheid verschuilt ze achter haar vrolijkheid.
Inmiddels heeft Sara ook de kwaliteit flexibiliteit bij zichzelf ontdekt. Deze kwaliteit geeft haar veel in relatie met haar medestudenten en komt van pas in de thuissituatie die ingrijpend veranderd is. Haar zus heeft een ongeluk gehad en is voorgoed gehandicapt geworden. Haar moeder zorgt voor haar zus en Sara probeert haar zo goed mogelijk te helpen. Beide kwaliteiten (haar vrolijkheid en flexibiliteit) maken dat Sara zich door anderen gezien weet. De eigenheid van Sara valt echter steeds meer weg achter haar kwaliteiten. Dit belemmert haar in de ontwikkeling naar volwassen vrouw.
Ga b.v. elk op een andere plek zitten
- Ieder mens heeft drijfveren die zijn handelen bepalen en in relatie met anderen op een bepaalde manier naar boven komen. Wat zorgt ervoor dat Sara zich zo aanpast?
- Hoe werd er binnen het gezin waar jij opgroeide gecommuniceerd over wat je voelt en denkt? Mocht je benoemen wat je niet of wel wilde en mocht dat er dan zijn?
- In les 2 heb je kwaliteiten en eigenschappen onderstreept die bij jou zijn uitgegroeid tot een ‘te veel of juist een te weinig van het goede’. Neem ze erbij en ga voor jezelf eerlijk na wat jouw drijfveren zijn om dit gedrag te laten zien.
- Het mechanisme dat ieder mens ontwikkelt om zijn kwetsbaarheid te beschermen neemt hij vaak zijn hele leven mee. Relaties spelen hierbij altijd een wezenlijke rol. Kun jij vanuit je volwassene zien wat de oorsprong is van je drijfveren om een kwaliteit van jou uit te vergroten? Wat maakt dat je dit nog laat zien?
Het verhaal van Sara laat zien dat anderen invloed hebben op wie je bent (geworden). Loyaliteit is een intrinsieke motivatie (drijfveer) die mede bepaalt hoe je met dingen omgaat. Bij loyaliteit gaat het niet zozeer om het wel of niet hebben van een loyaal gevoel, maar om het handelen vanuit loyaliteit, gezien de relatie die je hebt met de ander . Er zijn verschillende vormen van loyaliteit:
- De zijnsloyaliteit is de loyaliteit tussen ouders en kinderen als gevolg van het verkrijgen van het leven. Deze loyaliteit ontstaat uit een verschuldigd zijn. Pleegkinderen/adoptiekinderen hebben deze loyaliteit naar hun biologisch ouders. Zo zie je bijvoorbeeld kinderen het gedrag van hun ouders verdedigen zelfs al worden ze door hun ouders mishandeld.
- De verworven loyaliteit is er met name in gekozen relaties en ontstaat op basis van verdienste door bijvoorbeeld het geven van tijd en aandacht. Ook pleegkinderen/adoptiekinderen kunnen deze loyaliteit aan hun pleegouders/adoptieouders ontwikkelen. Een voorbeeld hiervan is dat een pleegkind respectvol spreekt over zijn pleegmoeder tegen de juf zelfs al hebben ze zojuist een flinke ruzie gehad. Het kind blijft loyaal aan haar.
- De gespleten loyaliteit ontstaat als er een sfeer is waarbij een kind als het ware moet kiezen tussen de loyaliteit ten aanzien van de ene ouder ten opzichte van de andere ouder. Dit kan ontstaan bij kinderen tijdens bijvoorbeeld een vechtscheiding. De zijnsloyaliteit komt dan onder spanning te staan bij het kind en dit is zeer destructief voor het kind.
- De openlijke loyaliteit is de ruimte om op een publieke manier loyaal te zijn aan een dierbare. Dit geldt voor iedere relatie. Zo krijgt een kind bijvoorbeeld geen schampere opmerking van pa te horen als hij in een bepaalde situatie openlijk loyaal is aan ma.
- Verborgen loyaliteit betekent dat je niet openlijk loyaal kunt zijn aan wie je dat wilt, omdat anderen zich tekort gedaan voelen of jij voor je loyaliteit wordt gestraft. Zo huilde Marieke om haar moeder die opgenomen moest worden in een rusthuis. Haar pleegmoeder probeerde te troosten en vertelde dat zij nu haar nieuwe moeder was. Dat nooit, dacht Marieke! Waarna onbewust het tienermeisje steeds vervelender en hatelijker tegen haar pleegmoeder ging doen. Als een kind zijn loyaliteit niet openlijk kan uiten, gaat dit ondergronds. Verborgen loyaliteit kan leiden tot vermijding, onverschilligheid en/of besluiteloosheid in relaties met dierbaren.
Bij een loyaliteitsconflict gaat het om loyaliteiten ten aanzien van twee verschillende mensen. In dialoog kan men een dilemma tot een goed einde brengen. Echter de bloedband heeft voorrang ten opzichte van gekozen relaties. Dat komt door de onverbrekelijke zijnsloyaliteit. Je kunt van partner wisselen, maar niet van ouders, broer of zus.
Binnen een relatie kan er makkelijk een loyaliteitsconflict ontstaan. Beide partners zijn immers primair loyaal aan hun bloedverwanten. Om samen tot een passende oplossing te komen is het belangrijk dat je beiden uitspreekt wat je nodig hebt, verlangt of niet wilt of kunt geven. Dit te kunnen uitspreken vraagt om:
- een kwetsbaar durven zijn naar elkaar
- zicht hebben op je drijfveren
- weten wanneer je recht doet aan je eigenheid.
- verdragen dat de ander pijn heeft of teleurgesteld is, omdat je niet kunt geven wat hij nodig heeft.
- je eigen pijn kunnen dragen, omdat je niet ontvangt wat je nodig hebt.
Na het uitspreken van verlangens en (on)mogelijkheden kunnen jullie komen tot een gezamenlijke overeenkomst die voor beiden passend is. Echter, tot een overeenkomst komen is niet altijd makkelijk.
- Ga na op welk recent gesprek jullie beiden ontevreden terugkijken. Ga verder nog niet inhoudelijk op de situatie in.
- Schrijf dit gesprek voor jezelf zo gedetailleerd en feitelijk mogelijk uit in een brief.
- Ga voor jezelf na wat jouw drijfveer was in relatie met je partner tijdens dit gesprek . Waar komt je drijfveer vandaan? Heeft deze te maken met loyaliteit ten aanzien van een of beide ouders of je gezin van herkomst?
- Schrijf daarna op hoe jij had gehoopt dat het gesprek zou gaan. Waar verlangde je naar? Wat had je zelf (anders) willen doen? Wat had je nodig van je partner? Weet je of je dat ook zo duidelijk hebt uitgesproken in dat eerste gesprek?
- Bespreek nu samen elkaars brieven. Houd bij het uitspreken rekening met bovengenoemde punten zoals: elkaar respecteren en onbevooroordeeld naar elkaar luisteren.
Realiseer je tijdens het gesprek dat er verschil kan zijn in belangen en mogelijkheden en dat dit verschil er mag zijn en zijn oorzaak heeft. Durf te benoemen wat je wel/niet aan de ander kan geven. - Sluit af met een aantal punten die jullie geleerd hebben van deze analyse.
Alternatief: Hebben jullie lego of duplo poppetjes? In plaats van de situatie uit te schrijven in een brief kunnen jullie ook om de beurt de situatie voor elkaar uitspelen met de poppetjes. Speel eerst uit hoe in jouw beleving het gesprek verliep en vervolgens hoe je had gewild dat het gesprek was gegaan. Bespreek nadat je allebei beide situaties hebt uitgespeeld bovenstaande vragen.
Lees onderstaande tips en stuur ook jouw tip naar Nederland wordt wijzer:
- Beschrijf eens de loyaliteiten van je partner en wat je denkt dat de ander nodig heeft (van jou of in het algemeen). Bespreek samen wat je over elkaar hebt opgeschreven.
- Blijf nagaan wat jij nodig hebt en spreek dit ook uit. Besef dat de ander het je mogelijk niet kan geven en er niet verantwoordelijk voor is.
- Onderzoek en bevraag jezelf op je drijfveer. Ga na of je de vraag bij de juiste persoon hebt neergelegd.
- Ga na aan wie jij loyaal bent binnen je gezin van herkomst. Dit is soms moeilijk om te zien, omdat het zo vanzelfsprekend is. Je partner ziet het vaak scherper dan jijzelf. Hij kan je verder helpen door dit op een tactvolle en niet veroordelende manier aan je te vertellen. Het is uiteindelijk aan jullie om na te gaan welke waarden jullie willen hanteren en welke ongeschreven regels jullie dusdanig belangrijk vinden dat je ze wilt doorgeven, bijvoorbeeld aan jullie kinderen.
- Waak voor situaties van touwtrekken waarbij de bloedband en gekozen relaties aan jou of je partner trekken. Benoem beide belangen en ga samen na of je tot een overeenkomst kan komen waar jullie allebei gelukkig van worden.
Deel jouw tip met ons en andere cursisten door te mailen naar: info@nederlandwordtwijzer.nl
| « Terug naar les 2 | Einde van les 3 | Door naar les 4 » |
Feedback op de cursus
Heb jij een foutje in de cursus gezien? Help ons verbeteren, door een e-mail te sturen naar: martijn@nederlandwordtwijzer.nl
Bloedband: relaties die je gegeven zijn zoals: ouders, broer en zus. Het geeft de verticale lijn van generaties weer. In deze cursus wordt de bloedband uitgebeeld met het rode koord. terug
Drijfveren: dit zijn je innerlijke beweegredenen (motivaties). terug
Eigenheid: dit is dat deel van jezelf waarin je het meest krachtig bent, maar ook het meest kwetsbaar. Het is je wezenlijke zelf, je verlangen, je ziel, je gevoel, dat wat je nodig hebt, je afgeschermde zelf, je kwetsbare zelf, je hart, uitgebeeld met het kleinste poppetje. terug
Gekozen relaties: relaties die je zelf hebt gekozen zoals je partner en vrienden. Het geeft de horizontale verbondenheid weer. In deze cursus worden gekozen relaties uitgebeeld met het blauwe koord. terug
Gezin van herkomst: het gezin waarbinnen je opgroeide en waarmee je (waarschijnlijk) via de bloedband ook verbonden bent. terug
Innerlijk gesprek: dit gesprek met jezelf doet je ontdekken hoe je keuzes maakt, wie de verantwoording neemt en of dit vanuit een gezonde balans is. Tijdens het innerlijk gesprek ga je in gedachten of hardop een gesprek voeren met je eigenheid, je kwaliteiten en je volwassenheid. Het doel van het innerlijk gesprek is dat je innerlijk in balans bent, zodat jij, jij bent en de ander ook zichzelf kan zijn. terug
Koetsier: in het verhaal van de koets wordt het volwassenpoppetje uitgebeeld als de menner of de koetsier. terug
Kwaliteiten: zijn het genetisch materiaal meegekregen vanuit je voorgeslacht en deze kun je ontwikkelen. Vaardigheden zijn aangeleerd en daar heb je je kwaliteiten voor nodig. terug
Kwaliteitenpoppetje: het middelgrote poppetje staat voor dat deel (van iemand) dat een kwaliteit uit de schatkist heeft gehaald en heeft vergroot of heeft verkleind. Die kwaliteit is uitgegroeid tot een ‘te veel van het goede’ of juist een ‘te weinig van het goede’. De reden om dit te doen is het beschermen van je eigenheid, het krijgen van waardering, zorgdragen voor de ander, acceptatie van jezelf enz. Bijvoorbeeld: Politieagent terug
Kwaliteit in passend gebruik: controleren, organiseren, aan regels houden, doen zoals het hoort, duidelijk zijn.
Te veel van het goede: perfectionistisch, star, alles onder controle willen houden, dwangmatig gedrag, wettisch, fundamentalistisch.
Voor meer voorbeelden zie de bijlage: Kwaliteiten en hun vervormingen. In het verhaal van de koets worden de (veelal uitvergrote) kwaliteiten uitgebeeld als de paarden. terug
Loyaliteit: het trouw zijn aan. Loyaliteit is een intrinsieke motivatie (drijfveer) die mede bepaalt hoe je met dingen omgaat. terug
Leidsels: in het verhaal van de koets staan de leidsels voor de koorden. Het rode koord voor de bloedband en het blauwe koord staat voor de gekozen relaties. terug
Paarden: in het verhaal van de koets worden de (veelal uitvergrote) kwaliteiten uitgebeeld als paarden. terug
Passagier: in het verhaal van de koets verbeeldt de passagier de eigenheid (dus dat deel van jezelf waarin je het meest krachtig bent, maar ook het meest kwetsbaar) van de koetsier. terug
Passend: het zoeken naar een oplossing die voor beiden bevredigend is. Om tot een oplossing te komen is het belangrijk om allebei uit te spreken wat je nodig hebt, verlangt of niet wilt of kunt geven. terug
Schade: gegevenheden van het leven die je tot last zijn. terug
Schatkist: de schatkist staat symbool voor de kwaliteiten of te wel eigenschappen die je hebt meegekregen van de generaties voor je. terug
Taart: in het verhaal van de relatietaart staat de taart voor de partnerrelatie. terug
Taartverdeling: de verdeling vertelt hoe de balans tussen geven en nemen is binnen de (partner)relatie. Het doel is om samen te komen tot een verdeling die eerlijk en passend is voor jezelf en voor de ander. terug
Volwassen(poppetje): dit grote poppetje staat voor dat deel van je zoals je eruit ziet en bij je leeftijd en ontwikkeling past. Dit deel van je persoonlijkheid is ook verantwoordelijk voor het kwetsbare deel van jezelf (de eigenheid) en het deel waarmee je die kwetsbaarheid afschermt (het kwaliteitenpoppetje). In het verhaal van de koets wordt het volwassenpoppetje uitgebeeld als de koetsier. terug
Verantwoordelijkheid nemen: weten hoe het van binnen bij jou werkt en dat uitspreken naar je partner. Durf te zeggen wat je nodig hebt, wat je niet wilt en wat je kunt bieden. terug
Waarden: zijn die kenmerken die jij belangrijk vindt. Bijvoorbeeld: eerlijkheid. De waarden die je hanteert komen vaak overeen met de waarden die je meekreeg in het gezin waar je opgroeide. terug
Klik op de volgende link voor meer informatie over de kwaliteiten en hun vervormingen: ‘Kwaliteiten en hun vervormingen.’